Rozdzielność majątkowa to sytuacja, w której każdy z małżonków ma swój niezależny od drugiego małżonka majątek.
Oznacza to, że nie będzie istniał majątek wspólny małżeński i małżonek nie będzie odpowiadał za długi drugiego małżonka. Rozdzielność majątkowa stanowi przeciwieństwo wspólności majątkowej ustawowej.
Rozdzielność majątkowa może powstać w kilku określonych sytuacjach, tj:
- intercyza– umowa małżonków zawierana przed notariuszem. Jest skutkiem obopólnej zgody małżonków, którzy dobrowolnie decydują się na taki stan rzeczy. Nie może być ustanowiona z mocą wsteczną;
- orzeczenie sądu– rozwiązanie przymusowe, gdy rozdzielności majątkowej chce tylko jeden z małżonków. Zgoda małżonków nie musi być konieczna. Z ważnych powodów może być ustanowiona z mocą wsteczną;
- z mocy prawa– powstaje w sytuacji, gdy ogłoszono upadłość jednego z małżonków lub w sytuacji, gdy jeden z małżonków został ubezwłasnowolniony;
- orzeczenie separacji– “długotrwała faktyczna separacja może usprawiedliwiać ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd, jeżeli ten stan rzeczy uniemożliwia współdziałanie w zarządzaniu majątkiem wspólnym, pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków lub też skutkuje trwałym zerwaniem wszelkich stosunków majątkowych i brakiem możliwości podejmowania wspólnych decyzji gospodarczych” – wyrok Sądu najwyższego z dnia 24 listopada 2017, sygn. akt I CSK 118/17.